Çevrimiçi taciz, internet ve diğer dijital teknolojiler aracılığıyla gerçekleştirilen bir tür zorbalık veya taciz eylemidir. Hedef alınan kişiye zarar verme, utandırma, korkutma veya aşağılama amacı taşır. Sosyal medya platformları, mesajlaşma uygulamaları, oyun platformları, e-posta ve diğer çevrimiçi ortamlar üzerinden gerçekleşebilir.
Siber Zorbalık (Cyberbullying): Çevrimiçi tacizin bir alt türüdür. Genellikle çocuklar ve gençler arasında, tekrarlayan ve kasıtlı olarak yapılan, güç dengesizliğine dayalı bir saldırganlık biçimidir.
Çevrimiçi Nefret Söylemi (Online Hate Speech): Irk, din, cinsiyet, cinsel yönelim, engellilik veya diğer kişisel özelliklere dayalı olarak belirli bir gruba veya kişiye yönelik nefret, ayrımcılık veya şiddeti teşvik eden ifadelerdir.
Doxing: Bir kişinin kişisel bilgilerini (adres, telefon numarası, iş yeri vb.) çevrimiçi olarak, kötü niyetle ve genellikle taciz veya tehdit amacıyla yayınlamaktır.
Trolling: Provokatif, alaycı veya rahatsız edici mesajlar yayınlayarak çevrimiçi topluluklarda tartışma yaratma veya insanları üzme amacı güden davranışlardır.
Flaming: Çevrimiçi tartışmalarda düşmanca ve kışkırtıcı mesajlar kullanarak sözlü saldırılar başlatmaktır.
Catfishing: Sahte bir çevrimiçi profil oluşturarak başka bir kişiyi kandırmak ve ilişki kurmaktır.
Çevrimiçi taciz, çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir:
Sözlü Taciz: Hakaretler, aşağılayıcı yorumlar, tehditler, nefret söylemi ve diğer sözlü saldırılar.
Görsel Taciz: Utandırıcı veya küçük düşürücü fotoğrafların, videoların veya memlerin paylaşılması.
Kimlik Hırsızlığı (Identity Theft): Başkasının kimliğine bürünerek onun adına kötü niyetli eylemlerde bulunmak.
Takip (Stalking): Sürekli olarak bir kişiyi çevrimiçi olarak takip etmek, izlemek ve rahatsız etmek.
Dışlama: Bir kişiyi çevrimiçi gruplardan, sohbetlerden veya diğer sosyal etkinliklerden dışlamak.
Cinsel Taciz: Cinsel içerikli yorumlar, resimler veya videolar göndererek bir kişiyi rahatsız etmek veya istismar etmek.
Çevrimiçi tacizin birçok nedeni olabilir:
Anonimlik: İnternetin anonim yapısı, kişilerin kimliklerini gizleyerek daha cesur ve saldırgan davranmalarına olanak tanır.
Empati Eksikliği: Çevrimiçi etkileşimlerde yüz yüze iletişimin olmaması, insanların başkalarının duygularını anlamasını zorlaştırabilir.
Gruba Uyum: Bazı kişiler, bir gruba ait olma veya popülerlik kazanma amacıyla taciz davranışlarına katılabilirler.
Güç Dengesi: Bazı kişiler, çevrimiçi ortamda güç ve kontrol elde etmek için başkalarını taciz edebilirler.
Eğlence: Bazı kişiler, başkalarını taciz etmeyi eğlenceli veya komik bulabilirler.
Çevrimiçi tacizin ruh sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabilir:
Depresyon ve Anksiyete: Taciz mağdurları, depresyon, anksiyete ve diğer ruhsal sorunlar yaşayabilirler.
Özgüven Eksikliği: Taciz, mağdurların özgüvenini ve özsaygısını zedeleyebilir.
Sosyal İzolasyon: Taciz mağdurları, sosyal ortamlardan uzaklaşabilir ve yalnız hissedebilirler.
Okul veya İş Performansında Düşüş: Taciz, mağdurların dikkatini dağıtabilir ve okul veya iş performansını olumsuz etkileyebilir.
İntihar Düşünceleri: Şiddetli taciz vakalarında, mağdurlar intihar düşünceleri geliştirebilirler.
Çevrimiçi tacizle mücadele etmek için çeşitli stratejiler mevcuttur:
Engelleme ve Raporlama: Taciz eden kişiyi engellemek ve platform yöneticilerine raporlamak.
Kanıt Saklama: Taciz kanıtlarını (ekran görüntüleri, mesajlar vb.) saklamak.
Gizlilik Ayarlarını Kontrol Etme: Sosyal medya hesaplarının gizlilik ayarlarını düzenleyerek kişisel bilgilerin görünürlüğünü kısıtlamak.
Destek Arama: Aile, arkadaş, öğretmen, danışman veya ruh sağlığı uzmanından destek almak.
Hukuki Yollar: Şiddetli taciz vakalarında hukuki yollara başvurmak.
Farkındalık Yaratma: Çevrimiçi tacizin zararları konusunda farkındalık yaratmak ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek.
Eğitim: Çocukları ve gençleri çevrimiçi güvenlik, etik davranış ve siber zorbalık konusunda eğitmek.
Çevrimiçi taciz, bazı durumlarda suç teşkil edebilir. Ülkelerin yasalarına göre, hakaret, tehdit, iftira, özel hayatın gizliliğini ihlal etme gibi eylemler suç olarak kabul edilebilir ve cezai yaptırımlara tabi olabilir.
Çevrimiçi taciz, günümüzde yaygın bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu sorunla mücadele etmek için bireysel, toplumsal ve kurumsal düzeyde çeşitli önlemler almak gerekmektedir. Farkındalık yaratmak, eğitim vermek, destek mekanizmaları oluşturmak ve hukuki yollara başvurmak, çevrimiçi tacizin önlenmesinde ve mağdurların korunmasında önemli rol oynayacaktır.